Antarktika hariç dünyanın her yerinde, ağaç kovukları, harabeler, kuleler, terk edilmiş kuş yuvalarında yaşamaktadırlar. Gece avlanan yırtıcı kuşlardır. Ömürleri ortalama 60-70 yıldır. Boyları 18-70 cm arasında değişir. 123 kadar türü vardır. Bunlardan en çok bilinenleri; alaca baykuş, ak baykuş, cüce baykuş, puhu, kukumav ve peçeli baykuştur.
Başları büyük ve tüylüdür. Kuyrukları kısa olmakla beraber, kanatları enli ve uzundur. Bir kısmının kanat açıklığı, bir adam boyuna ulaşır. Serçe kadar küçük olanları da vardır. Gagaları kıvrık, pençeleri keskin, kanca tırnaklı ve döner parmaklıdır. Kuvvetli pençeleri avına kenetlenir. Kavramaları o kadar sıkıdır ki, inatçı bir baykuş tarafından tutulan insan bileğini kurtarmanın yolu, hayvanın ayak kirişlerini kesmektir.
Baykuşlar tam bir sessizlik içinde avlanır. Bütün vücudu yumuşak ve ince tüylerle kaplıdır. Tüylerinin, uçuş sırasında susturucu etkisi olduğundan, bu esnada hiç ses çıkarmaz. İri gözleri, başlarının yanında değil önündedir. Aşırı büyüklükteki gözleri, göz oyuğunda hareket edemez. Ama baykuş boynunu 300 derecelik alan içinde rahatça çevirerek çevresini kontrol edebilir. Dişi baykuş erkeklerinden daha iridir. 2-10 yumurta yumurtlarlar. Kuluçka süresi 30-40 gündür. Yumurtadan çıkan yavruların göz ve kulakları kapalıdır. Yavruların yuvada kalma süresi değişkenlik gösterir.
Baykuşların görme ve işitme kabiliyetleri son derece hassastır.Tam karanlıkta görme kabiliyetleri yoktur. Az bir ışık, avlarını yakalamak için yeterlidir. Gözlerindeki ağ tabaka sarı renklidir. Büyütücü özellik sağlar. Gözlerinde esas olarak çubuk (rod) duyu hücreleri mevcuttur. Bu hücrelerde “mor ışık görüntüsüne” sebep olan kimyasal bir madde bulunur. Rod hücreleri, en küçük bir ışığı bile kimyasal bir sinyale çevirirler. Böylece insanın sadece bir ışık parıltısını fark ettiği yerde baykuş, buradaki cismi bütün detayları ile görür. Bütün kuşlarda üst göz kapağı alttakine geldiği halde baykuşlarda olay tam tersinedir.